Sponsorlu Bağlantılar
Maddenin Halleri ve Günlük Yaşamdan Örnekler
Su, doğal olarak katı, sıvı veya gaz halde bulunan tek yaygın maddedir. Katılar, sıvılar ve gazlar maddenin halleri olarak bilinir. Maddelere neden katı, sıvı veya gaz dendiğine bakmadan önce, madde hakkında daha fazla şey bilgi sahibi gerekir.
Not : Madde etrafımızdaki her şeydir.
Bilim insanlarının madde için farklı yorumları vardır. Madde, alanı kaplayan ve kütlesi olan herhangi bir şeydir.
Madde küçük parçacıklardan oluşur. Bunlar, moleküller denilen atomlar veya atom grupları olabilir. Örneğin; Atomlar tek tek LEGO blokları gibidir. Yüksek enerji harcamadan bir şeyin parçalanabileceği en küçük birimdir. Atomlar LEGO bloklarına benziyorsa, moleküller onlarla oluşturduğunuz yapılardır. Atomların ve moleküllerin fiziksel özellikleri, maddenin içinde bulunduğu şekli veya durumu belirler.
Katı
Şu anda muhtemelen bir sandalyede oturuyorsunuz, masa başında duran bir fareyi veya klavyeyi kullanıyorsunuz, tüm bunlar katı maddelerdir.
Bir şey genellikle kendi şeklini koruyabiliyorsa ve sertse katı olarak tanımlanır. Katı parçacıkların molekülleri birbirine yakın durarak hareket ederler.
Buz, katı halde ya da sıvı halde olabilir. Buz donmuşken kabından çıkarılırsa şeklini korur. Buz çoğu katı maddeden farklıdır: molekülleri sudan daha az yoğun olduğundan suyun yüzeyinde kalarak yüzebilir.
Sponsorlu Bağlantılar
Sıvı
Bir şeyin sıvı olup olmadığını belirlemenin en basit yolu bu soruyu sormaktır: “Eğer onu bir kaptan diğerine dökmeye çalışırsam, yeni kabın şeklini alır mı?”
Bir kap suyunuz varsa ve başka bir bardağa dökerseniz, bardağın şeklini alır. Suyu dökerseniz, her yere akar. Bir kapta olmadığı için zeminin şekline uygun olarak büyük bir su birikintisi oluşur!
Sıvılarda moleküller arası mesafe(yoğunluk) katılara göre daha fazladır. Böylece birbirlerine hareket etme ve birbirlerinden geçme yeteneğine sahiptirler. Bir sıvının katı maddeye göre sıkıştırılması daha kolay olsa da, yine de oldukça uğraştırıcıdır. Sınırlı bir kapta suyu sıkıştırmayı denediğinizi düşünün!
Su bir sıvı örneğidir. Ayrıca süt, meyve suyu ve limonata da vardır.
Gaz
Gazlardaki atomlar ve moleküller, arası mesafe(yoğunluk) katılara veya sıvılara göre çok daha fazladır. Titreşirler ve yüksek hızlarda serbestçe hareket ederler. Bir gazı herhangi bir kaba dolduracak olursak ve kap kapalı değilse, gaz uçacaktır. Gaz, sıvı veya katıdan çok daha kolay bir şekilde sıkıştırılabilir. (Bir dalış tankını düşünün – 600 L gaz 3 L’lik bir silindirin içine sıkıştırılır.) Şu anda nefes alıyorsunuz, hava oksijen ve azot gibi birçok element içeren gaz karışımıdır.
Sponsorlu Bağlantılar
Su buharı gaz halde bulunan sudur. Buz veya sudan farklı olarak, su buharı görünmez. Soluduğumuzda su buharını soluruz. Su buharını soludukça göremiyoruz, ancak gözlüklerimizi veya akıllı telefonlarımızı ağızlarımıza tutarsak, su buharının bu nesneler üzerinde yoğunlaştığını (sıvılaşarak) görebiliriz.
Sponsorlu Bağlantılar