Bu hastalık genetik ve çevresel faktörlere dayalı olarak ortaya çıkmaktadır. Genetik olarak %10-15 oranında gözükür. Genel olarak hamilelik döneminde ilaç kullanımı, röntgen çekimi, sigara kullanımı, vitamin eksikliği ve akraba evliliği yapanlarda sık görülmektedir. Gebeliğin ilk 3 ayında geçirilen kızamık hastalığı dudak ve damak yarığına neden olabilir. Araştırmalar ekonomik durumları düşük olan ailelerde bu hastalığın daha yüksek oranda göründüğünü ortaya koymuştur.
İstatistiksel olarak 2000/2 oranında görülen damak ve dudak yarıkları erkek çocuklarında 2 kat fazla rastlanmaktadır.
Bebeklerde beslenme(meme emme) açısından problem teşkil etmektedir. Bunun için doğum sonrası en erken süreçte tedavi edilmesi gerekmektedir. Doktorlar yapılacak tetkikler ile bebeğin ameliyata uygun olup olmadığına karar verirler. En uygunu doğum sonrası 2 günlük(48 saat) süreçte bebeğin cerrahi operasyon görmesidir. Ancak aldıkları eğitim ve tecrübe ile doktorlar bu kararı alırlar. Çünkü ilk haftalar stabil olmadığından ve anestezik olarak risk taşıdığından plastik cerrahi bu döneme uygun yaklaşmamaktadır. Bebeğin gelişim durumu göz önünde bulundurularak, anemisi olmayan, hemoglobini 10 gr’dan yüksek olan, ağırlığı 5 kg mı geçen, en az 10 haftalık veya daha büyük olan bebekler en kısa sürede ameliyat edilmelidir.
Ameliyat travmasını kaldıramayacak bebeklerin 1 yaşına kadar bekletilmek istenirse de daha uzun gecikmeler uygun değildir.
Bebek konuşmayı öğrenmeden ameliyatın yapılmış olması gerekmektedir.
Dudak-damak yarığı hastalığına sahip bebeklerin beslenmesi zor olduğundan anneye bebeğin dik tutarak emzirmesi tavsiye edilmektedir. Annenin ameliyat sonrası az az ama sık emzirmesi ve yarayı kuru tutması gerekir. Yaranın temizliğine özen gösterilmeli, antibiyotik içeren pomatlar ile her gün pansuman yapılmalıdır.
Yarık damak ameliyatı olan bebeklerin dillerinin şişip nefes borusunu kapama ihtimali bulunur. Bu yüzden kontrol altında tutulmalılar. Aynı şekilde yaranın kanaması sonucu boğulma yaşanabilir. Mamalarında katı partikül bulunmaması ve süt gibi sıvı gıdalar tüketmeleri gerekir. Ameliyat süreci zor olsa da 4-5 gün içinde yara kapanıp iyileşmeye başlar.