Yaşanan birçok doğal felaketten en yaygın ve en tehlikeli olanı yangınlardır. Yangınlar ekolojik sisteme zarar vererek can ve mal kayıplarına neden olur.

Yanma (Ateş) Nedir?

Yanma olayının gerçekleşebilmesi için üç bileşenin kimyasal reaksiyona girmesi gerekir. Bunlar; Isı, yakıt ve Oksijen. Bu üç bileşen yanma için gereklidir.

Yangın üçgeninin gerçekleşmesi için, üç maddenin de mevcut olması gerekir. Isı yeterli değilse veya yakıt biterse veya oksijen biterse, yanma olayı gerçekleşmez.

Oksijen

Oksijen, havada bulunan bir gazdır. Soluduğumuz hava yaklaşık % 21 oksijen içerir. Ateşi üretmek için gereken değer sadece % 16’dır. Yakıt yanarken çevredeki havadaki oksijenle tepkimeye girer. Bu kimyasal reaksiyon sonucu, ısı, gaz, duman ve parçacıklar gibi diğer ürünler açığa çıkar. Bu işlem oksidasyon olarak bilinir. Bu nedenle, açığa çıkan duman çok tehlikelidir; çünkü yanan maddelere bağlı olarak, üretilen gazlar çok ölümcül olabilir.

Yakıt

Yakıt, yanıcı herhangi bir malzemeye verilen isimdir. Bu gaz, sıvı veya katı olabilir. Katı yakıtlara ahşap, kuru yapraklar ve kağıt örnek verilebilir. Sıvı yakıtlara örnek olarak petrol ve terebentin verilebilir. Gaz yakıtlarına ise örnek olarak LPG Gazı verilebilir. Daha az nemli yakıtlar, yüksek nem oranına sahip yakıtlara göre daha hızlı yanmaya meyillidir.

Sıcaklık

Isı termal enerjidir. Göremezsiniz, ancak hissedebilirsiniz. Yaklaşık 617 ° F aşırı sıcaklık, yakıt ve oksijen varlığında yanma olayını başlatır. Isı yakınlardaki yakıttaki nemi elimine eder, havayı ısıtır ve ateşi kabul etmesi için yangın yolunu hazırlar ve kolaylıkla yakar.

Orman Yangını Nedir?

Orman yangını, geniş alanları ve arazileri yok eden basit, kontrolsüz ateştir. Genellikle yıldırım çarpması sonucu başlayan ya da insanların dikkatsizliği ve kundaklama sonucu oluşan yangınlar sonucu ormanlar bazen günler ve haftalarca yanar. Yangın bütün bir ormanı silip içindeki hemen hemen tüm organik maddeleri yok edebilir.

Yabani yangınlara, orman yangınları, çim yangınları, turba yangınları ve yanmış bitki örtüsüne bağlı çalı yangınları da denilebilir. Bu yangınların, nemli yağmur ormanı türlerinden ziyade çok sıcak ve kuru iklimlerde gelişme eğiliminde olduğunu unutmayın.

Orman yangınının tahrip edici özelliği olağanüstüdür. Orman, hayvanlar, böcekler, kuşlar, bakteriler, bitkiler ve ağaçlar gibi biyotik faktörlerden oluşan mükemmel ekosistemin parçasıdır. Orman içerisinde su, kayalar ve iklim gibi abiyotik faktörleri de barındırır. Orman yangınları böylesine muhteşem bir ekosisteme zarar verirse, tüm canlılar ölür. Hava ve su çok kirlenir, toprağın yapısı bozulur ve su toplama alanları da dahil olmak üzere diğer abiyotik unsurlar etkilenir.

Orman Yangını Çeşitleri

Topraktaki organik maddeleri yakan yangınlara “zemin yangınları” denir. Bu genellikle bitki örtüsü altında veya çöplerin altında yavaş yanan yangınlardır. Alev parlaması ile yanarlar.

Bazı yangınlar zemin yüzeyinde yanar. Kuru yapraklar, kırık dallar ve diğer malzemelerin alev alması ile yangınlar hızla yayılır ve “yüzey yangınları” olarak bilinirler.

“Parlak yangınlar” büyük alevler ile yanarlar ve yoğun ısı, güç yayarlar. Ağaç tepesinden ağacın gövdesine kadar yanma gerçekleşir. Ayrıca rüzgar ve ısı ile çok hızlı yayılırlar. Dik eğimler de maruz kalmaları daha da kötüdür.

“Sıçrama” başka ilginç bir ateş türüdür. Bazen rüzgarlar parlak yangınlarından uzakta yeni alanlara “ateş kıvılcımları” patlatır. Ateşleme çubukları, alev topuyla yanan ağaçlıklardan diğer yeni yerlere uçarak, yeni yangın çıkmasına neden olur.

Konfigürasyon: Genellikle rüzgar aksiyonu ve ateş kıvılcımları ile güçlendirilmiş, ağırlaştırıcı karakterde ki büyük yangınlardır.

Yangın Nasıl Başlar?

Orman yangınlarının oluşması için birçok sebep bulunmaktadır. Aşağıdaki maddeleri inceleyerek yangınların oluşmasındaki ana maddeleri görebilirsiniz.

Kamp Ateşi

Yaşantımızda kamp önemli yer tutar. Hem genç hem de yaşlı insanlar ormanda açık havada harika vakit geçirirler. Bazen kamp sırasında yemek ve ısınmak için kamp ateşine ihtiyaç duyulur. Kamp ateşleri düzgün şekilde söndürülmediği takdirde orman yangınlarına neden olabilir.

Sigara

Bazı insanlar bisiklet sürerken ya da yürüyüş gibi aktiviteler esnasında sigara içerler. Sigara izmaritleri düzgün şekilde söndürülmeden atılır. Bu izmaritlerin nerede olacağını asla bilinmez ve yangın sinsice başlar.

Yıldırım

Yıldırım sebepli çok sayıda yangın vakası bulunmaktadır. Biraz zor olduğunu düşünseniz de araştırmacılar yaygın olarak bunu doğruluyorlar. Yıldırım çarptığında, bir kıvılcım çıkarabilir. Ağaçlara, elektrik kablolarına ve kayalara çarpabilir ve olası yangınları başlatabilir.

Çöp Yangını

Çöp ve bahçe atıkları, birçok yerde yanması için izin verilen ortak maddelerdir. Bu nedenle insanlar çöpleri elinden çıkaracak yöntem olarak yakmayı seçerler. Ancak çöplerin yakılması esnasında yangın oluşma riski yüksektir.

Kazalar ve Ekipman Hataları

Otomobil kazaları, gaz balonları, çim biçme makineleri ve diğer birçok ekipman yanlış kullanıldığında yangın başlamıştır. Kazalar ve sorunlar hızlı şekilde tespit edilmezse ve önlem alınmazsa büyük sorunlara neden olabilir. Bu yüzden yangın söndürme ekipmanları her zaman hazır şekilde ve bakımları yapılmış halde olmalıdır. Böylece yangın esnasında müdahale kolay olacaktır.

Havai Fişek

Havai fişekler, patlayıcı nitelikleri ve yangın çıkarma ihtimali yüksek olması nedeniyle birçok yerde yasaklanmıştır. Havai Fişekler düzgün şekilde patlatılmazsa, yangın çıkma olasılığı yüksektir.

Kundaklama

Bu durum, bir mala, toprağa veya herhangi bir şeye zarar verme niyeti olan bilinçli ateşe verme eylemidir. Bunu yapan kişiye kundakçı denir. Arson uzmanları orman yangınlarının %30’unun kundaklama nedeniyle başlatıldığını tespit etmiştir.

Orman Yangınlarının Etkileri Nelerdir?

Ekonomik Maliyet

TV’lerde izlediğiniz itfaiyecilerin orman yangınları ile savaştıklarını gördüğünüzde, yaban hayatı ve bitki örtüsü üzerinde ne kadar büyük zararlar olduğuna şahit olursunuz. Yangın alevleri evleri ve yapıları yok ediyor. Buna ek olarak, şehir kimyasallar, lojistik, uçak ve kamyonlar, zaman ve iş gücü harcayarak yangın ile mücadeleye milyonlarca lira harcanıyor.

Toprak ve Organik Madde

Orman toprakları çürümekte olan enkaz ve besin maddeleri bakımından zengindir. Ayrıca sayısız yaşam biçimini ve organik faaliyetleri destekleyen birçok doğal özellikten oluşur. Orman yangınları, bu toprakların sıcaklıklarını 900 ° C’nin üzerine çıkarır ve bu durum potansiyel olarak topraktaki organik değeri hemen hemen yok eder.

Havza

Havza üzerindeki etkisi de önemlidir. Toprakta yanmış organik madde (uçucu organik bileşikler) de toprakların doğal katmanlaşmasını etkiler. Bu, infiltrasyonu ve süzülmeyi olumsuz şekilde etkiler ve zemin yüzeylerini su geçirmez hale getirir. Su bu nedenle su tablolarına boşalamaz ve yüzeydeki akıntılar erozyona neden olur.

Genç hayvanlar ve kuşlar ölse de birçok hayvan kaçabilir veya yangınlardan uzaklaşabilir. Kuşlar uçarlar ve diğer sürüngenler kendi kaçış yollarını bulurlar.  Birçok bitki kolayca büyür ve genellikle yangından sonra düzelir.

Orman Yangını Önleme Yolları

Orman yangınlarını önlemek hepimizin öğrenmesi gereken bir bilgidir. Bazen dikkatsiz davranışlar yangınlara neden olarak can ve mal kayıpları ile sonuçlanabilir.

Kamu eğitimi muhtemelen orman yangınlarının önlenmesinde en önemli faaliyettir. İnsanlar, yangınların nasıl başladığı, neden oldukları yıkım ve ne kadar küçük olursa olsun yangınların rapor edilmesinin önemi konusunda eğitilmelidir.

Aşağıda, yangın önleme hakkında bilmeniz gereken birkaç şey daha var.

  • Tüm yasa, yangın ihbar ve güvenlik bilgileri için yerel yangın departmanıyla iletişim kurun. En yakındaki yangın muslukları ve bulunduğu koşullarla ilgili bilgi edinin.
  • Yangın ile karşılaştığınız zaman itfaiyeyi aramadan evvel emin olun veya herhangi bir yerde yangın tehlikesinin var olduğundan emin olun.
  • Yangın tehlikesi, yangın çıkmasına neden olabilecek herhangi bir şey veya faaliyettir. Onları evde, okulda ve kamp alanlarında dikkatle izleyin.
  • Yangın ve acil durum numaralarını bilin.
  • Yangın söndürücüyü arabada, evde, ofiste veya okulda nasıl kullanacağınızı öğrenin. Daima dolu durumda olduğundan emin olun.
  • Kaçış yollarını önceden bilin ve yangın durumuna hazırlanmanın bir yolu olarak arkadaşlarınızla birlikte ateş tatbikatları yapın. Belirli noktalara galon su bırakmak iyi fikirdir.
  • Çöp veya atık malzemelerin yanmasına izin verilen bir kasabada yaşıyorsanız, bunu güvenli bir şekilde yapmaya dikkat edin.
  • Yangının yayılmasını sağlayacak yakıtları her zaman ortadan kaldırın.
  • Birçok ülkede kampçılık büyük önem taşıyor. Ancak kamp alanlarında yakılan ateşlerin çok iyi izlenmesi gerekiyor. Kamp ateşlerini yönetilebilir bir boyutta tutun. Ayrıca küçük dallar ve otlar yerine daha büyük dallar kullanın. Söndüğünden emin olana kadar üzerine su dökün. Ateşin tam anlamıyla söndüğünden emin olmak için arkadaşınızdan kontrol etmesini isteyin.