Tarihi kaynaklara göre Türklerin ilk ana vatanı Orta Asya‘dır. Birçok savaşa tanıklık eden bu topraklar çeşitli sebeplere bağlı olarak bazı Türk kavimleri tarafından terkedilmiş. Türkler Orta Asya’da “konargöçer” bir hayat sürerdi. Mevsimlere göre kendilerine konaklama bölgeleri seçerek yaşamlarına devam ederlerdi. Kış aylarında kışlaklarına, yaz aylarında da yaylalara çıkarlardı. Özellikle yaşamlarını hayvancılık ile sürdürdüklerinden dolayı otlak arazinin önemi yüksekti. Orta Asya’da geniş bir coğrafya üzerine yayılan Türkler Altay-Sayan dağlarının kuzey batısında, Tanrı Dağlarının kuzeyinde, Aral gölü çevresinde ve Hazar denizinin doğusu arasında kalan bölgede yaşamışlardır.
Türkler yerleşik yaşama “Uygurlar” döneminde geçmişlerdir. Yerleşik yaşamın en bilindik bulguları arasında; mimari yapılar(evler, taş duvarlar, tapınaklar), tarıma yapıldığının kanıtı olarak(orak, tohumluk arpa ve buğday, sulama kanalları vs) sayılabilir.
Türklerin Orta Asya’dan Göçleri
Türklerin Orta Asya’dan göçleri için kesin bir tarih yoktur. Ancak tarihi kaynaklara göre milattan önceki dönemde başlayan göçlerin binlerce yıl devam ettiği bilinmektedir. Anayurdları olan Orta Asya’dan göç etmeleri zaman içinde büyük sonuçlara yol açmıştır. Viyana kapılarına kadar ilerleyen Türkler dört hakim olarak Dünyaya korku salmayı başarmışlar.
Türklerin Orta Asya’dan Göçünün Sebepleri Nelerdir?
Orta Asya’dan göçün sebepleri ekonomik ve siyasi olarak ikiye ayrılmaktadır.
Ekonomik Sebepler
- Sulak alanların az olması ve iklimin kaynaklı olarak “kuraklık” yaşanması.
- Yaşamlarını sürdürmeleri için gerekli olan hayvanlara, yeterli otlak arazi bulunamaması.
- Hayvanların hastalanması
- Çevresel faktörlerden dolayı salgın hastalıkların artması
- Hayvan sayısındaki artışın fazla olması
- Verimsiz toprakların yaşam için yetersiz kalması
- Bölgenin artan nüfusu karşılayamaması.
Siyasi Sebepler
- Türkler üzerinde, Çin ve Moğol baskılarının artması.
- Artan nüfus, toprakların yetersiz kalması ve çeşitli sebeplere bağlı olarak Türk boylarının birbiri ile mücadelesi.
- Türk Soyundan gelen Cihan Hakimiyeti anlayışı ile yeni yerler fethetme arzusu.
Türklerin Orta Asya’dan Göçünün Sonuçları
- Türkler binler yıl yaşanan göç sonucu ilerleyerek, Hindistan, Suriye, Mezopotamya, Orta Avrupa ve Sibirya bölgelerine yerleşmişlerdir.
- Farklı etnik gruplar ve kültürler ile etkileşim yaşanmıştır.
- Göçler sonucu dört kıtaya dağılan Türkler bulundukları bölgede farklı isimlerde Türk Devletleri kurmuşlar.
- Bu bölgelerde kurulan devletler, askeri örgütlenme ve devlet yönetimi açısından örnek oldular.