Sponsorlu Bağlantılar
Türkiye’de, Dağ, Ova ve Platolar
Türkiye’nin Dağları
Türkiye’deki dağlar kıvrılma, kırılma ve volkanizma sonucu meydana gelmiştir.
1. Kıvrım Dağları
Deniz ve okyanus tabanlarında biriken esnek tortulların kıvrılmasıyla
meydana gelir.
Kuzey Anadolu Dağları ile Toroslar bu şekilde meydana gelmiştir.
2. Kırık Dağları
Deniz ve okyanus tabanlarında biriken sert tortulların kırılmasıyla meydana gelir.
Ege Bölgesindeki Kaz, Madra, Yunt, Boz, Aydın ve Menteşe dağları ile Akdeniz Bölgesi’ndeki Nur Dağları kırıklı dağlara örnektir.
3. Volkanik Dağlar
Yerin derinliklerindeki mağmanın yer kabuğunun zayıf yerlerinden yer yüzüne çıkmasıyla oluşur.
Doğu Anadolu’da; Ağrı, Tendürek, Süphan ve Nemrut dağları
İç Anadolu’da; Erciyes, Hasan, Melendiz, Karacadağ ve Karadağ
Güneydoğu Anadolu’da; Karacadağ
Egede; Kula volkan konileri
Akdeniz’de; Hassa volkan konileri
Türkiye’nin Ovaları
Çevresine göre alçakta kalan ve akarsuların yüzeyden aktığı düzlüklere ova denir.
Türkiye’deki ovalar üç yolla meydana gelmiştir.
Sponsorlu Bağlantılar
1. Tektonik Ovalar
Yer kabuğunun kırılması, kıvrılması ve çökmesi gibi olaylar sonucunda çukurlaşan yerlerin alüvyonlarla dolmasıyla oluşmuşlardır.
Marmara Bölgesi’nde; Bursa, İnegöl, Yenişehir, Adapazarı, Manyas, Gönen ve Karacabey ovaları.
Ege Bölgesi’nde; Bergama, Soma, Kırkağaç, Manisa, Akhisar, Turgutlu, Salihli, Alaşehir, Torbalı, Tire, Ödemiş, Bayındır, Söke, Aydın, Nazilli ve Sarayköy ovaları.
Akdeniz Bölgesi’nde; Isparta, Burdur, Beysehir, Eğirdir ve Amik ovaları
İç Anadolu Bölgesi’nde; Konya, Ereğli, Ankara, Çubuk, Eskişehir, Kayseri ve Develi ovaları
Karadeniz Bölgesi’nde; Düzce, Bolu, Kastamonu, Merzifon, Ladik, Suluova, Taşova, Erbaa, Niksar, Suşehri ve Koyulhisar ovalar
Doğu Anadolu Bölgesi’nde; Erzincan, Tercan, Erzurum, Pasinler, Horasan, lğdır, Muş, Malazgirt, Elazığ, Bingöl, Malatya, Elbistan ve Yüksekova
Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde; Nizip, Suruç, Ceylanpınar, Harran ve Viranşehir ovaları
NOT : Tektonik ovaların çoğu fay hatları içinde yer alırlar.
2. Karstik Ovalar
Kalker, kayatuzu ve jips gibi çözünebilen kayaçların olduğu yörelerde erime sonucu oluşan ovalardır.
Ege Bölgesi’nde; Muğla, Milas ovaları
Akdeniz Bölgesi’nde; Tefenni, Acıpayam, Korkuteli, Kestel ve Elmalı ovaları
3. Delta Ovaları
Akarsuların denize döküldükleri yerlerde alüvyonların birikmesiyle meydana gelmişlerdir. Bu ovalarda tarımsal verim yüksektir.
Karadeniz Kıyısında;
Bafra > Kızılırmak
Çarşamba > Yeşilirmak
Sponsorlu Bağlantılar
Ege Kıyısında;
Dikili > Bakırçay
Menemen > Gediz
Selçuk > Küçük Menderes
Balat > Büyük Menderes
Akdeniz Kıyısında;
Çukurova > Seyhan, Ceyhan
Silifke > Göksu
NOT: Delta ovalarının oluşması için
- Kıyılarda gel-git genliğinin zayıf olması
- Kıyı derinliğinin az olması
- Akarsuların bol alüvyon taşıması
- Kıyılarla güçlü dalga ve akıntıların olmaması gerekir.
Ovaların Ekonomiye Katkıları
- Ovalar yer altı ve yer üstü suları bakımından zengin düzlükler oldukları için önemli tarım alanlarıdır.
- Kıyı ovalarında iklim, iç ovalara göre daha nemli ve ılıman olduğu için tarımsal verimlilik ve çeşitlilik daha fazladır.
NOT : Nüfusun büyük bir kısmının yaşadığı ovalarda sanayi kuruluşlarının artması verimli tarım alanlarının azalmasına neden olmaktadır.
Türkiye’nin Platoları
Çevresine göre yüksekte kalan ve akarsular tarafından derince yarılmış düzlüklere plato denir.
İç Anadolu’da; Obruk, Cihanbeyli, Haymana, Bozok ve Uzunyayla
Doğu Anadolu’da; Erzurum, Kars, Ardahan
Güneydoğu Anadolu’da; Gaziantep, Şanlıurfa
Akdeniz’de; Teke, Taşeli
Ege’de; Yazılıkaya, Bayat
Marmara’da; Çatalca, Kocaeli
Sponsorlu Bağlantılar
Platoların Ekonomiye Katkıları
- Yükseltisi fazla olan platolarda büyük baş hayvancılık, yükseltisi az olanlarda ise küçükbaş hayvancılık ve tahıl tarımı yapılır.
- Çatalca – Kocaeli Platosu’nda ise sanayi, ticaret ve ulaşım gelişmiştir.
Sponsorlu Bağlantılar