Sponsorlu Bağlantılar

  • Türkiye genel olarak maden çeşitliliği yönünden zengin bir ülkedir.
  • Petrol, doğalgaz, fosfat ve taşkömürü gibi bazı yeraltı kaynakları bakımından rezervler yetersizdir. İhtiyacının büyük bir bölümünü dış alımla karşılamaktadır.
  • Krom, mermer, bakır, tuz, bor, demir ve zımpara taşı gibi yeraltı kaynakları bakımından rezervler fazladır. Bu yeraltı zenginliklerinin birçoğunu dış satım da değerlendirmektedir.
  • Türkiye’de çıkarım alanı en geniş olan maden linyit, çıkarım alanı en dar olan ise taşkömürüdür.
  • Maden yönünden en zengin bölge Doğu Anadolu, bölüm ise Yukarı Fırat’tır.
  • Bir maden ocağının işletilebilmesi için maden rezervinin fazla ve tenor oranının yüksek olması gerekir.
  • Türkiye’de maden arama işini 1935 yılında kurulan MTA (Maden Tetkik ve Arama Kurumu) üstlenmiştir.
  • Etibank madenciliği finansa etmek için aynı yıl kurulmuş bir bankadır.

Türkiye’de Çıkarılan Başlıca Madenler

Demir

  • Demir-çelik sanayisinin hammaddesidir.
  • Malatya-Sivas arası (Divriği, Hekimhan, Hasan Çelebi)
  • Sakarya yakınlarında Çamdağı
  • Balıkesir’de (Eymir, Çarmık, Ayazmand)
  • İzmir’de Torbalı
  • Demir; Karabük, Ereğli, İskenderun demir-çelik fabrikalarında işlenmektedir.

Bakır

  • Elektrik ve elektronik sanayisinde kullanılır.
  • En önemli yataklar Artvin’de Murgul – Borçka, Elazığda Maden (Ekonomik değeri azalmıştır.) ve Kastamonu’da Küre Dağlarındadır.
  • Çıkartılan bakır Samsun ve Artvin-Murgul ve Elazığ Maden’de işlenir.

Krom

  • Türkiye krom üretimi ve ihracatında dünyada önde gelen ülkelerden biridir.
  • En önemli yataklar Elazığ’da Guleman, Fethiye-Köyceğiz- Dalaman arasındadır.
  • Çıkarılan krom Antalya ve Elazığ ferro-krom fabrikalarında işlenmektedir.

Boksit

  • Alüminyum metali elde edilir.
  • En önemli yataklar Antalya’da Akseki ve Konya’da Seydişehir’dedir.
  • Çıkartılan maden Seydişehir alüminyum fabrikasında işlenir.

Bor Mineralleri

  • Türkiye dünya bor rezervinin yarıdan fazlasına sahiptir.
  • En önemli yataklar Balıkesir Bigadiç-Susurluk, Eskişehir – Kırka ve Kütahya’da Emet’tedir.
  • Çıkarılan maden Balikesir-Bandırma ve Eskişehir-Kırka’da işlenmektedir.

Kükürt

Isparta Keçiborlu’da bulunan yataklar ekonomik değerini kaybetmiştir, Bu yüzden yakın zamanda kapatılmıştır.

Kurşun Çinko

  • Önemli yataklar Elazığ – Keban, Giresun – Tirebolu, Yozgat-Akdağmadeni, Niğde – Çamardı ve Kayseri’dedir.
  • Elazığ-Keban ve Kayseri’de işlenmektedir.

Fosfat

  • Gübre sanayisinin hammaddesidir.
  • En önemli yatak Mardin’de Mazıdağı’dır.
  • Türkiye fosfat yatakları bakımından yetersizdir. İhtiyacının çoğunu ithalat yolu ile karşılamaktadır.

Tuz

En önemli yataklar; Tuz Gölü (golden), İzmir-Çamaltı Tuzlası’ndan (denizden)
Çankırı, Kırşehir ve Kağızman’dır (kaya tuzundan)

Uranyum ve Toryum

  • Nükleer enerjinin hammaddesidir.
  • Orta ve Batı Anadolu’da rezervleri bulunmasına karşılık işlenmemektedir.

Barit

  • Türkiye oldukça zengin rezerve sahiptir.
  • Üretimin büyük bir kısmının sağlandığı yataklar Antalya, Konya ve Giresun’dadır.

Zımpara Taşı

  • İzmir, Muğla, Aydın ve Denizli’de önemli yataklar vardır.
  • Üretimin büyük bir bölümü ihraç edilir.

Cıva

  • Sıvı haldeki tek madendir.
  • Başlıca yataklar Konya, İzmir, Uşak ve Niğde’dedir.

Mermer

  • En önemli yatakları Afyonkarahisar, Bursa, Marmara Adası, Muğla ve Elazığdadır.

NOT: Mermer Türkiye’nin dışa sattığı yeraltı kaynaklarının başında gelmektedir.

  • Lületaşı, Eskişehir’de çıkarılan süsleme taşıdır.
  • Oltu taşı, Erzurum’da çıkarılan süsleme taşıdır.

Asbest (Amyant)

  • Yüksek sıcaklığa dayanıklıdır. Bu yüzden lifleri ile ısıya dayanıklı araç ve gereç yapımında kullanılır.
  • En önemli yatakları; Eskişehir, Konya, Bursa, Erzincan, Hatay’dadır.

NOT: Kanserojen olmasından dolayı dünyada son zamanlarda kullanım ve çıkarım alanları kısıtlanmıştır.

Altın

  • Türkiye’de altın çıkarımı yeterli düzeyde değildir.
  • Başlıca yatakları; Uşak, İzmir ve Balıkesir taraflarındadır.

Antimon

Türkiye’de Balıkesir, Kütahya, Bursa, Sivas, İzmir ve Tokat’ta çıkarılır. Cephane yapımında, cam ve seramik sanayinde ve renklendirmede kullanılır.

Perlit

Dünyadaki perlit rezervlerinin yarısından çoğu Türkiyede bulunur. En önemli perlit yatakları; Cumaovası, Manisa, Biga, Soma, İzmir-Dikili, Konya ve Erzincan-Mollaköy’de bulunmaktadır.

Volfram (Tungsten)

Isıya karşı dirençli metal yapımında kullanılır. Demiryolu, iş makineleri uçak ve gemi yapımı yanında, ampullerde enerjiyi ışığa çevirmede kullanılır. En önemli yatakları Bursa Uludağda bulunmaktadır.

Sponsorlu Bağlantılar

Feldspat

  • Cam, boya, seramik sanayi ve kaynak elektrotları kullanılan bir madendir.
  • Türkiye dünya rezervlerinin en önemli ülkesidir. Yoğunlukla ihraç ettiği madenlerden birisidir.
  • En önemli yatakları; Manisa-Demirci, Kütahya-Simav, Aydın-Çine ve Muğla-Milâs’tadır.

Manganez

  • Daha çok çeliğe sertlik kazandırmak ve direncini artırmak için kullanılır.
  • Muğla, Uşak, Afyon, Erzincan, Adana, Artvin ve Trabzon çevresinde yatakları bulunur.
  • Türkiye manganez ihtiyacının bir kısmını ithalatla karşılar.

Türkiye’deki Enerji Kaynaklarının Başlıca Özellikleri ve Ülke Ekonomisine Katkısı Nelerdir?

Sponsorlu Bağlantılar