Eğimin fazla olduğu yerlerde toprağın, kayaların, tabakaların, yer çekiminin etkisiyle aşağıya doğru kaymasına toprak kayması-heyelan denir.
Heyelanı Arttıran Etkenler;
- Arazinin eğiminin fazla olması,
- Yağışların fazla olması,
- Killi toprak ve kayaların bulunması,
- Tabakaların eğimine paralel uzanması,
- Aşırı erozyona bağlı olarak eğimin artması,
- Yol açma çalışmaları ve maden ocaklarının işletilmesi,
- Heyelanı artıran en önemli etkenler, eğimin ve yağışların fazlalığıdır.
Killi ana kaya heyelanı artırır. Killi taşlar suyu emer geçirimsiz hale gelerek ağır ve kaygan özellik kazanır.
Tabakaların (taşları oluşturan katmanlar) uzanışı da heyelan üzerinde etkilidir. Depremler, yol açma çalışmaları ve maden ocaklarındaki çökmeler de heyelanlara neden olabilir. Zonguldak’taki taş kömürü ocaklarındaki çalışmalar yüzünden maden ocaklarına yakın bazı yerleşim alanlarında toprak kaymaları yaşanmaktadır.
Türkiye’de en fazla heyelan ilkbahar mevsiminde meydana gelir. İlkbaharda eriyen karların etkisi ve toprağın suya doygun hale gelmesi heyelanların artmasına neden olur. Heyelan pek çok yerde önlenemez bir afettir. Heyelan için yapılması gereken en önemli çalışma heyelan riski fazla olan alanlara yerleşimin engellenmesidir.