Sponsorlu Bağlantılar

Çernobil Nükleer Kazası (1986)

Ukrayna’da meydana gelen XX. yüzyılın ilk büyük nükleer kazasıdır. Çernobil kazası SSCB lideri Gorbaçov’un girişimiyle başlatılan silahsızlanma sürecinin Batı tarafından kabul görmesinde etkili olmuştur.

SSCB’nin Dağılması (1991)

Sovyetler Birliği’nin Dağılmasının Nedenleri

  • SSCB’nin, sosyalist ülkeler üzerindeki baskıları,
  • SBKP’nin ülkedeki baskıcı tutumları
  • ABD ile girilen silahlanma ve uzay yarışının ağır ekonomik yük getirmesi,
  • Sosyalist ekonominin kapitalist ekonomi ile giriştiği yarışta geri kalması
  • 1975’te imzalanan Helsinki Nihai Senedi’nin Doğu Bloku’nu sarsması
  • SSCB lideri Gorbaçov’un Glasnost (şeffaflık) ve Perestroyka (yeniden yapılanma) politikalarını uygulamasıdır.

Glasnost ve Perestroyka Nedir?

Glasnost: Ekonomik sorunlara son vermek amacıyla uygulanmış politikaların tümüne verilen isimdir. 1985’te uygulanmaya başlamış, Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla son bulmuştur.
Perestroyka: 1980’li yılların ikinci yarısından itibaren uygulanmaya başlanan; iktisadi düzeyde merkezi planlama ekonomisinden açık piyasa ekonomisine, siyasal düzeyde de katı merkeziyetçi yönetim biçiminden, Sovyetler Birliği’ni oluşturan cumhuriyetlere daha fazla özerklik tanıyan ademi merkeziyetçi yönetim biçimine geçilmesini
öngören politika ve reform hareketlerinin genel adıdır.

  • Doğu Avrupa’da Sosyalist düzen ilk olarak 1989’da Polonya’da çökmüştür. Soğuk Savaş’ın sembolü olan Berlin Duvarı’nın yıkılmasi ile Almanya 1990’da birleşmiştir.

Kadife Devrim (1989)

1989’da Çekoslovakya’da Komünizm’den demokrasiye geçiş kansız bir şekilde gerçekleşmiştir. Çekoslovakya Çek Cumhuriyeti ve Slovakya olarak ikiye ayrılmıştır.

  • (1990) Doğu Avrupa’da Sosyalist rejimlerin yıkılması ile eş zamanlı SSCB’de dağılma sürecine girmiştir. Rusya başta olmak üzere SSCB’yi oluşturan cumhuriyetler art arda bağımsızlıklarını ilan etmişlerdir
  • SSCB’nin dağılmasıyla Estonya, Letonya, Litvanya, Moldova, Beyaz Rusya, Ukrayna, Gürcistan, Tacikistan, Türkmenistan, Ermenistan Azerbaycan, Özbekistan, Kırgızistan ve Kazakistan devletleri 1991 de bağımsızlıklarını ilan etmişlerdir.

SSCB’den Ayrılan Türk Cumhuriyetleri

Azerbaycan > 30 Ağustos 1991> Ebulfeyz Elçibey
Türkmenistan > 27 Ekim 1991 > Saparmurad Niyazov
Kazakistan > 16 Aralık 1991 > Nursultan Nazarbayev
Kırgizistan > 31 Aralık 1991 > Asker Akayev
Özbekistan > 31 Aralık 1991 > İslam Kerimov

Dağlık Karabağ Sorunu

  • SSCB’nin dağılmasının ardından Azerbaycan ve Ermenistan arasında ortaya çıkan sorundur. Bölgeyi işgal eden Ermenistan 1993’te Hocalı Katliamı’nı gerçekleştirmiştir.

NOT: Cengiz Aymatov (1928 2008) Eserleri yüz elliyi aşkın dile çevrilen Kırgız yazar, çevirmen, gazeteci ve politikacıdır.

SSCB’nin Dağılmasının Etkileri

  • SSCB’nin dağılmasi ile Varşova Paktı ve COMECON gibi örgütler dağılmış, iki kutuplu dünya düzeninden Yeni Dünya Düzeni denilen sisteme geçilmiştir.

Sponsorlu Bağlantılar