Sponsorlu Bağlantılar
Hukuk ve Adalet Sistemi
- Osmanlı Devleti’nde hukuk sistemi ikiye ayrılırdı. Şer’i ve Örfi Hukuk.
- Şer’i hukuk ile kastedilen İslam hukuku kurallarıdır. İslam hukukunun kaynağı Kuran-ı Kerim, Peygamberin sünneti ve hukukçuların (Fakilerin) bu iki kaynağa dayanan yorumlarıdır.
- Örfi hukukun oluşma biçimi Şer’i hukuktan farklıdır. Nişanci, örfi hukukun hazırlanmasıyla görevlidir. Oluşma sürecinde divandaki diğer üyelerin de katkıları vardır. Hazırlanan taslağa kanunname gücü veren padişahın iradesidir.
- Osmanlı Devleti’nde yargılama faaliyeti esas olarak “Şeri Mahkemece” yürütülürdü. Bunun dışında Divan-ı hümayun ve diğer bazı divanlara da görev verilmiştir.
- Ülkede bulunan gayrimüslim yabancıların kendi aralarındaki ihtilaflara “Konsolosluk Mahkemeleri”, Osmanlı Devleti’nin uyruğu olan gayrimüslimlerin kendi aralarındaki ihtilaflara da “Cemaat mahkemeleri’nin bakma yetkisi vardı.
- Osmanlı Devleti’nde yargı faaliyetinin yürütülmesinde tepede yer alan
- Şeyhulislam’ın, Rumeli ve Anadolu Kazaskerlerinin önemli rolleri vardı. Bunların altında İstanbul (taht kadısı), Harameyn (Mekke ve Medine), Bursa, Edirne, Şam, Kahire, Kudüs gibi yerlerdeki “Mevleviyet” denilen büyük kadılıklar yer alırdı. Son olarak kaza (ilçe) kadıları ve onların yardımcıları (naip) gelirdi.
- Osmanlı Devleti’ndeki bütün kadıların tayin yetkisi devletin başı sıfatıyla padişaha aitti. Fakat padişah bu yetkisini Kazaskerlere bırakmıştır.
- XVI. yüzyılın ortalarına kadar ilmiye sınıfının en yüksek makamı olan Kaz askerlikler, büyük kadılıklar (Mevleviyet) da dahil, bütün kadı tayinlerini yapardı.
- XVI. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Şeyhülislamlığın ağırlığının artmasıyla büyük kadılıkların tayini şeyhülislamlar tarafından yapılmıştır.
Sponsorlu Bağlantılar