Sponsorlu Bağlantılar

  • Türk Dili Ural-Altay dil grubunun Altay koluna mensuptur.
  • Türklerin ilk Milli alfabesi 38 harften oluşan Göktürk/ Orhun alfabesidir.

NOT: VI. Yüzyıla ait Yenisey Yazıtları Göktürk alfabesinin ilk şekli, Göktürk kitabeleri ise en gelişmis halidir.

  • Bu alfabe ile yazılan Orhun/ Göktürk Yazıtları Türklerin bilinen ilk edebi metinleridir.
  • Göktürk Yazıtları;
  1. 8. Yüzyılda ll. Göktürk Kağanlığı döneminde dikilmiştir,
  2. Tonyukuk (720), Kültigin (732) ve Bilge Kağan (735) adına dikilmiştir.
  3. Yazarı Yoluğ Tigin’dir
  4. Adlarına dikilen şahısların hayatı, savaşları, seferleri vb. anlatılmıştır.
  5. Siyasetname özelliği taşırlar.
  6. Türkçe ve Çince yazılmıştır.
  7. İsveçli subay Strahlenberg tarafından bulunmuş, Danimarkalı dil bilimci W. Thomsen tarafından okunmuştur.
  • Türklerin ikinci milli alfabesi 18 harfli Uygur alfabesidir.
  • Uygurlar, Çinlilerden aldıkları kitap basım tekniğini geliştirmişlerdir.
  • Türklerden kalan yazılı belgeler arasında;
  • Kırgız Türklerinin mezar taşlarına yazdıkları yazılardan oluşan Yenisey yazıtları,
  • Uygurlar döneminden kalan Karabalasagun ve Sine Uşi yazıtları da sayılabilir.

NOT : Karabalasagun Yazıtı. Türkçe, Çince ve Soğdca yazılmıştır. Uygur Kağanlarının faaliyetlerini aktaran yazıt maniheizm etkisiyle yazılmıştır.

  • Göçebelikten dolayı yazının yoğun kullanılmadığı Türklerde sözlü edebiyat gelişmiştir.
  • Sözlü edebiyat unsurları arasında;
  1. Genellikle kopuz eşliğinde söylenen tabiat ve aşk duygularının işlendiği koşuk denen şiirler,
  2. Sevilen bir kimsenin ölümünden duyulan acıları anlatan ve yuğ denilen cenaze törenlerinde söylenen Sagu denen ağıtlar,
  3. Özlü, güzel sözler veya atasözleri olan Savlar vardır.
  4. Sözlü edebiyatın en gelişmiş örnekleri destanlardır.

Başlıca Türk Destanları:

Alper Tunga Destanı (İskit/ Saka)
Şu Destanı (İskit/ Saka)
Oğuz Kağan Destanı (Asya Hunlar)
Bozkurt Destanı (Göktürkler)
Ergenekon Destanı (Göktürkler)
Türeyiş Destanı (Uygurlar)
Göç Destanı (Uygurlar)
Dede Korkut Hikayeleri (Oğuzlarla Kıpçakların mücadelesi anlatılır.)
Manas Destanı (Kırgızlar)

NOT: Manas Destanı dünyanın en uzun destanı kabul edilir.

Sponsorlu Bağlantılar