Sponsorlu Bağlantılar
- Türk Dili Ural-Altay dil grubunun Altay koluna mensuptur.
- Türklerin ilk Milli alfabesi 38 harften oluşan Göktürk/ Orhun alfabesidir.
NOT: VI. Yüzyıla ait Yenisey Yazıtları Göktürk alfabesinin ilk şekli, Göktürk kitabeleri ise en gelişmis halidir.
- Bu alfabe ile yazılan Orhun/ Göktürk Yazıtları Türklerin bilinen ilk edebi metinleridir.
- Göktürk Yazıtları;
- 8. Yüzyılda ll. Göktürk Kağanlığı döneminde dikilmiştir,
- Tonyukuk (720), Kültigin (732) ve Bilge Kağan (735) adına dikilmiştir.
- Yazarı Yoluğ Tigin’dir
- Adlarına dikilen şahısların hayatı, savaşları, seferleri vb. anlatılmıştır.
- Siyasetname özelliği taşırlar.
- Türkçe ve Çince yazılmıştır.
- İsveçli subay Strahlenberg tarafından bulunmuş, Danimarkalı dil bilimci W. Thomsen tarafından okunmuştur.
- Türklerin ikinci milli alfabesi 18 harfli Uygur alfabesidir.
- Uygurlar, Çinlilerden aldıkları kitap basım tekniğini geliştirmişlerdir.
- Türklerden kalan yazılı belgeler arasında;
- Kırgız Türklerinin mezar taşlarına yazdıkları yazılardan oluşan Yenisey yazıtları,
- Uygurlar döneminden kalan Karabalasagun ve Sine Uşi yazıtları da sayılabilir.
NOT : Karabalasagun Yazıtı. Türkçe, Çince ve Soğdca yazılmıştır. Uygur Kağanlarının faaliyetlerini aktaran yazıt maniheizm etkisiyle yazılmıştır.
- Göçebelikten dolayı yazının yoğun kullanılmadığı Türklerde sözlü edebiyat gelişmiştir.
- Sözlü edebiyat unsurları arasında;
- Genellikle kopuz eşliğinde söylenen tabiat ve aşk duygularının işlendiği koşuk denen şiirler,
- Sevilen bir kimsenin ölümünden duyulan acıları anlatan ve yuğ denilen cenaze törenlerinde söylenen Sagu denen ağıtlar,
- Özlü, güzel sözler veya atasözleri olan Savlar vardır.
- Sözlü edebiyatın en gelişmiş örnekleri destanlardır.
Başlıca Türk Destanları:
Alper Tunga Destanı (İskit/ Saka)
Şu Destanı (İskit/ Saka)
Oğuz Kağan Destanı (Asya Hunlar)
Bozkurt Destanı (Göktürkler)
Ergenekon Destanı (Göktürkler)
Türeyiş Destanı (Uygurlar)
Göç Destanı (Uygurlar)
Dede Korkut Hikayeleri (Oğuzlarla Kıpçakların mücadelesi anlatılır.)
Manas Destanı (Kırgızlar)
NOT: Manas Destanı dünyanın en uzun destanı kabul edilir.
Sponsorlu Bağlantılar