Sponsorlu Bağlantılar
Atatürkün Hayatı
- Mustafa Kemal Atatürk, 1881 yılında Selanik’te doğmuştur.
- İlk öğrenimine bir süre annesinin isteğine uyarak Hafız Mehmet Efendi’nin mahalle mektebinde devam etmiş; fakat çok geçmeden babasının isteği ile Selanik’te çağdaş eğitim yapan Şemsi Efendi Mektebi’ne geçmiş ve ilkokulu burada bitirmiştir.
- 1893 yılında kendi istek ve kararı ile Selanik Askeri Rüştiyesi’ne başvurarak öğrenimine burada devam etmiştir.
- Mustafa Kemal, Selanik Askeri Rüştiyesi’ni bitirdikten sonra 1896 yılında Manastır Askeri idadisi’ne girmiştir.
- Kasım 1898’de Manastır Askeri İdadisi’ni ikincilikle bitirerek 13 Mart 1899 tarihinde İstanbul’da Harp Okulu’na girmiştir. 3 senelik başarılı bir öğrenimden sonra 10 Şubat 1902’de bu okulu teğmen rütbesiyle bitirmiş ve aynı yıl öğrenimine Harp Akademisi’nde devam etmiştir.
- 1903 yılında Harp Akademisi’nin ikinci sınıfına geçmiş ve üsteğmen olmuştur. 11 Ocak 1905 tarihinde de kurmay yüzbaşı rütbesiyle Harp Akademisi’nden mezun olmuştur.
- 5 Şubat 1905 tarihinde Suriye bölgesine, Şam’a atanmıştır
- Burada 1905 yılın Ekim ayı içinde, güvendiği bazı arkadaşlarıyla gizli olarak “Vatan ve Hürriyet Cemiyeti’ni kurmuştur.
- Arkadaşlarıyla beraber Beyrut, Yafa ve Kudüs’te de kurdukları cemiyeti genişletmiştir. Bir ara gizli olarak Yafadan Mısır ve Yunanistan yoluyla Selânik’e geçerek burada da “Vatan ve Hürriyet Cemiyeti’nin bir şubesini açmış ve tekrar Yafa’ya dönmüştür.
- 20 Haziran 1907 tarihinde kolağası (kıdemli yüzbaşı) olmuş ve Şam’daki Ordu’nun Kurmay Başkanlığında bir göreve getirilmiştir.
- 13 Ekim 1907’de merkezi Manastır’da bulunan 3. Ordu Karargâhı’na atanmış ve bu karargâhın Selanik’te bulunan Kurmay Şubesi’nde çalışmak üzere Selânik’e gelmiştir.
- 22 Haziran 1908’de Üsküp-Selânik arasındaki demiryolu müfettişliği görevi de 3. Ordu Karargâhı’ndaki görevine ek olarak Mustafa Kemal’e verilmiştir.
- 13 Nisan 1909’da meşrutiyete karşı, gerici çevrelerce desteklenen büyük bir isyan gelişmiştir. Mustafa Kemal, eski tarihle “31 Mart Vak’ası” olarak bilinen bu isyanı bastırmak üzere Rumeli’de oluşturulan Hareket Ordusu’nun Kurmay Başkanlığına getirilmiştir.
- Mustafa Kemal, Selanik’teki görevini başarı ile yürütürken 1910 yılı Eylül ayında Pikardi manevralarını izleme amacıyla Fransa’ya gönderilmiştir.
- 15 Ocak 1911’de 3. Ordu Karargâhı’ndaki görevinden alınarak yine Selanik’te bulunan 38. Piyade Alayı’nda komutan vekili olarak görevlendirilmiştir.
- Sekiz ay kadar süren 38. Piyade Alayı Komutan Vekilliği görevinden sonra Harbiye Nazırlığı tarafından İstanbul’a çağrılmıştır. Bunun üzerine Mustafa Kemal, 1911 yılı Eylül ayı ortalarında İstanbul’a gelmiş ve Genelkurmay Başkanlığında görevlendirilmiştir.
- 29 Eylül 1911’de İtalyanların Osmanlı Devleti’ne savaş ilanı ile Trablusgarp Savaşı başlamıştır. Mustafa Kemal, bu bölgede gönüllü görev almak üzere 15 Ekim 1911’de İstanbul’dan ayrılmıştır. Trablusgarp’a gelişini takiben bir süre Tobruk ve Derne bölgelerinde gönüllü yerel kuvvetlerin başında bulunmuştur. Bu sıralarda 27 Kasım 1911 tarihinde rütbesi binbaşılığa yükseltilmiştir.
- 1912 yılı Ekiminde Balkan Savaşı başlamıştır. Mustafa Kemal, 24 Ekim 1912’de Derneden hareket ederek İstanbul’a gelmiştir. 25 Kasım 1912’de Gelibolu’da bulunan Çanakkale Boğazı Kuvayi Mürettebe Komutanlığı Harekât Şubesi Müdürlüğü’ne atanmıştır.
- Balkan Savaşı’nın sona erişinden kısa süre sonra, 27 Ekim 1913’de Sofya Ataşemiliterliği’ne atanmıştır.
- 11 Ocak 1914 tarihinden itibaren Bükreş, Belgrat ve Çetine Ataşemiliterliklerini yürütme görevi de kendisine verilmiştin.
- Sofya Ataşemiliterliği sırasında 1 Mart 1914 tarihinde yarbaylığa yükseltilmiştir. 1915 yılı Ocak sonlarına kadar Sofya’da kalmıştır.
- I. Dünya Savaşı’nın başlaması üzerine Başkomutanlık’tan kendisine etkin bir hizmet istedi ise de bir süre bu isteği yerine getirilmemiştir.
- Nihayet ısrarı üzerine onu, 20 Ocak 1915 tarihinde, Tekirdağ’da oluşturulacak 19. Tümen Komutanlığı’na atamışlardır. Mustafa Kemal, bu atama üzerine Sofya’dan ayrılarak İstanbul’a dönmüştür; derhal yeni
- görev yerine hareket ederek tümenini kurmuştur. Bu tümen kısa süre sonra görülen lüzum üzerine, 25 Şubat 1915’te Tekirdağ’dan Maydos (Eceabat)a nakledilmiştir. Mustafa Kemal burada, 19.Tümen’e ilâveten 9. Tümen’in 2 Piyade Alayı ve bazı topçu birlikleri de emrine verilmek üzere Maydos Bölgesi Komutanı olarak görev yapmıştır.
- Çanakkale Savaşlarında gösterdiği mücadele ve kahramanlıkların adından 16 Ocak 1916’da karargâhı Edirne’de bulunan 16. Kolordu Komutanlığı’na atanmış ve bu atama üzerine Edirne’ye gelmiştir. Kısa süre sonra bu Kolordu Karargâhı’nın -Başkomutanlık Vekâleti’nce Diyarbakır’a kaydırılma ve Doğu Cephesi’nde aynı isimle yeni bir kolordu kurulması kararı üzerine, Mustafa Kemal bu kolorduya komutan olarak atanmıştır. 27 Mart 1916’da Diyarbakır’a gelerek komutayı ele almıştır.
- 1 Nisan 1916’da rütbesi generalliğe yükseltilmiştir.
- Diyarbakır’a gelişini takiben kısa bir hazırlıktan sonra 2 Ağustos 1916 sabahı emrindeki kuvvetleri Bitlis ve Muş yönünde saldırıya geçirmiştir. Nihayet 7 Ağustos 1916 günü Muş, 8 Ağustos 1916 günü de Bitlis düşman işgalinden kurtarılmıştır. (Muş, ne yazık ki 25 Ağustos 1916’da tekrar Rusların eline düşmüştü. Mustafa Kemal Paşa, 2. Ordu Komutanlığı sırasında, 30 Nisan 1917’de Muş’u ikinci defa Rus işgalinden kurtarmıştır.)
- 17 Şubat 1917’de Hicaz Kuvve-i Seferiyesi Komutanlığı’na atanması üzerine Şam’a giderek Sina Cephesi’ni denetlediyse de kısa bir süre sonra bu komutanlığın kaldırılması üzerine-Ahmet İzzet Paşa’nın yerine 2. Ordu Komutan Vekilliğine atanmıştır.
- Tekrar Diyarbakır’a dönen Mustafa Kemal Paşa, 16 Mart 1917’de asaleten 2. Ordu Komutanlığına getirilmiştir. Fakat bu görevde de çok kalmayarak 5 Temmuz 1917 tarihinde, Yıldırım Orduları Grubu
- Komutanlığı’na bağlı olarak Halep’te kurulması kararlaştırılan 7. Ordu Komutanlığı’na getirilmiştir.
- 6 Ekim 1917’de 7. Ordu Komutanlığı’ndan istifa etmiştir. Kendisine tekrar Diyarbakır’daki eski görevi teklif edildi ise de kabul etmemiş ve izinli olarak İstanbul’a gelmiştir.
- 7 Kasım 1917’de İstanbul’da Genel Karargah’ta görevlendirilmiştir.
- Ancak, kısa süre sonra Veliaht Vahdettin Efendi’nin maiyetinde Alman Umumi Karargâhı’nı ve Alman cephelerini ziyaret etmek üzere Almanya seyahatine katılmıştır. 15 Aralık 1917-4 Ocak 1918 arasını kapsayan bu seyahat sırasında Mustafa Kemal, Alman askeri çevrelerinde incelemeler yaparak, Alman İmparatoru II. Wilhelm ve dönemin tanınmış komutanlarıyla görüşmüştür.
- 20 gün süren Almanya seyahatinden İstanbul’a döndükten bir süre sonra böbrek rahatsızlığı nedeniyle Viyana ve Karlsbad’a giderek tedavi görmüştür.
- 13 Mayıs 1918-4 Ağustos 1918 arasını kapsayan bu seyahat dönüşü Mareşal Falkenhayn’ın yerine Yıldırım Orduları Grubu Komutanlığı’na getirilmiş olan Mareşal Liman von Sandersin emrindeki 7. Ordu’ya, 7 Ağustos 1918’de tekrar komutan olmuş ve 26 Ağustos 1918 günü Halep’e gelmiştir.
- Mondros Ateşkes Antlaşması’nın imza edildiği gün, Mareşal Liman von Sandersin yerine Yıldırım Orduları Grubu Komutanlığı’na atanmış ise de artık yapacak bir şey kalmamıştır.
- 7 Kasım 1918’de bu grup komutanlığının da Padişah iradesiyle kaldırılması ve kendisinin Harbiye Nezareti emrine verilmesi üzerine Mustafa Kemal Paşa, Adana’dan hareketle 13 Kasım 1918 günü İstanbul’a gelmiştir.
- Mustafa Kemal Paşa’yı İstanbul’dan uzaklaştırmak amacıyla, kendisine Dokuzuncu Ordu Kitaası Müfettişliği teklif edilmiştir. Mustafa Kemal
- Paşa, kendisine geniş yetkiler tanıyan bu görevi kabul etmiştir.
- 16 Mayıs 1919 günü Bandırma vapuru ile İstanbul’dan hareket eden Mustafa Kemal Paşa, 19 Mayıs 1919 sabahı Samsun’da Anadolu topraklarına ayak basmıştır.
- 22 Haziran 1919’da Amasya’da yayımladığı genelgeyle “Milletin istiklâlini yine milletin azim ve kararının kurtaracağını” ilan edip Sivas Kongresi’ni toplantıya çağırmıştır. 23 Temmuz 7 Ağustos 1919 tarihleri arasında Erzurum, 4 – 11 Eylül 1919 tarihleri arasında da Sivas Kongresi’ni de vatanın kurtuluşu için izlenecek yolun belirlenmesini sağlamıştır.
- 27 Aralık 1919’da Ankara’da heyecanla karşılanmıştır.
- 23 Nisan 1920’de Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin açılmasıyla Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulması yolunda önemli bir adım atılmıştır. Meclis ve Hükümet Başkanlığına Mustafa Kemal seçilmiştir.
- Sakarya Zaferi’nden sonra 19 Eylül 1921’de Türkiye Büyük Millet Meclisi Mustafa Kemal’e Mareşal rütbesi ve Gazi ünvanını vermiştir.
- Soyadı Kanunu gereğince, 24 Kasım 1934’de TBMM tarafından Mustafa Kemal’e “Atatürk” soyadı verilmiştir.
- 29 Ekim 1923 yılında cumhuriyet ilan edilmiş ve Atatürk ilk cumhurbaşkanı seçilmiştir. Anayasa gereğince dört yılda bir cumhurbaşkanlığı seçimleri yenilenmiştir. 1927, 1931, 1935 yıllarında TBMM Atatürkü yeniden cumhurbaşkanlığına seçmiştir.
- 15-20 Ekim 1927 tarihinde Kurtuluş Savaşı’nı ve cumhuriyetin kuruluşunu anlatan büyük nutkunu, 29 Ekim 1933 tarihinde de 10. Yıl Nutku’nu okumuştur.
- 10 Kasım 1938’de saat 9.05’te yakalandığı siroz hastalığından kurtulamayarak İstanbul’da Dolmabahçe Sarayı’nda hayata gözlerini yummuştur. Cenazesi 21 Kasım 1938 günü törenle geçici istirahatgâhi olan Ankara Etnografya Müzesi’nde toprağa verilmiştir
- Anıtkabir yapıldıktan sonra naşı görkemli bir törenle 10 Kasım 1953 günü ebedi istirahatgâhına gömülmüştür.
Not : Anıtkabir’in mimarları Emin Onat ve Orhan Arda’dır.
Sponsorlu Bağlantılar