Sponsorlu Bağlantılar

Cumhurbaşkanı Nedir?

  • 40 yaşını doldurmuş ve yüksek öğrenim yapmış TBMM üyeleri veya bu niteliklere ve milletvekili seçilme yeterliliğine sahip Türk vatandaşları arasından halk tarafından seçilir.
  • Cumhurbaşkanının görev süresi 5 yıldır.
  • Bir kimse en fazla 2 defa Cumhurbaşkanı seçilebilir.
  • Cumhurbaşkanlığına TBMM üyeleri içinden veya meclis dışından aday gösterilebilmesi 20 milletvekilinin yazılı teklifi ile mümkündür. Ayrıca en son yapılan milletvekili genel seçimlerinde geçerli oylar toplamı birlikte hesaplandığında %10’u geçen siyasi partiler ortak aday gösterebilirler.
  • Cumhurbaşkanı seçilenin varsa partisiyle ilişiği kesilir ve TBMM üyeliği sona erer.

Cumhurbaşkanı Seçimi

  • Cumhurbaşkanı seçimi Cumhurbaşkanının görev süresinin dolmasından önceki 60 gün içinde; makamın herhangi bir sebeple boşalması halinde ise boşalmayı takip eden 60 gün içinde tamamlanır.
  • Geçerli oyların salt çoğunluğunu alan aday Cumhurbaşkanı seçilmiş olur. İlk oylamada bu çoğunluk sağlanamazsa bu oylamayı izleyen ikinci Pazar günü ikinci oylama yapılır. Bu oylamaya ilk oylamada en çok oy almış olan iki aday katılır ve geçerli oyların çoğunluğunu alan aday Cumhurbaşkanı seçilmiş olur.
  • İkinci oylamaya tek aday kalması halinde bu oylama referandum şeklinde yapılır. Aday geçerli oyların çoğunluğunu aldığı takdirde Cumhurbaşkanı seçilmiş olur.
  • Cumhurbaşkanı göreve başlayıncaya kadar görev süresi dolan Cumhurbaşkanının görevi devam eder.

Cumhurbaşkanının Görev Ve Yetkileri

A) Yasama İle İlgili Olanlar

  • Gerekli gördüğü takdirde, yasama yılının ilk günü Türkiye Büyük Millet Meclisinde açılış konuşmasını yapmak,
  • Türkiye Büyük Millet Meclisini gerektiğinde toplantıya çağırmak,
  • Kanunları yayımlamak
  • Kanunları tekrar görüşülmek üzere Türkiye Büyük Millet Meclisine geri göndermek
  • Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunları gerekli gördüğü takdirde halkoyuna sunmak
  • Kanunların, kanun hükmündeki kararnamelerin, Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün, tümünün veya belirli hükümlerinin Anayasa’ya şekil veya esas bakımından aykırı oldukları gerekçesi ile Anayasa Mahkemesi’nde iptal davası açmak
  • Türkiye Büyük Millet Meclisi seçimlerinin yenilenmesine karar vermek.

b) Yürütme Alanına İlişkin Olanlar

  • Başbakanı atamak ve istifasını kabul etmek,
  • Başbakanın teklifi üzerine Bakanları atamak ve görevlerine son vermek
  • Gerekli gördüğü hallerde Bakanlar Kuruluna başkanlık etmek veya Bakanlar Kurulunu başkanlığı altında toplantıya çağırmak,
  • Yabancı Devletlere Türk Devletinin temsilcilerini göndermek, Türkiye Cumhuriyetine gönderilecek yabancı devlet temsilcilerini kabul etmek
  • Milletlerarası Antlaşmaları onaylamak ve yayımlamak,
  • Türkiye Büyük Millet Meclisi adına Türk Silahlı Kuvvetlerinin başkomutanlığını temsil etmek
  • Türk Silahlı Kuvvetlerinin kullanılmasına karar vermek,
  • Genelkurmay Başkanını atamak,
  • Milli Güvenlik Kurulunu toplantıya çağırmak,
  • Milli Güvenlik Kuruluna başkanlık etmek
  • Başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu kararıyla sıkıyönetim veya olağanüstü hal ilan etmek ve kanun hükmünde kararname çıkarmak
  • Kararnameleri imzalamak,
  • Sürekli hastalık, sakatlık ve kocama sebebi ile belirli kişilerin cezalarını hafifletmek veya kaldırmak
  • Devlet Denetleme Kurulunun üyelerini ve Başkanını atamak
  • Devlet Denetleme Kuruluna inceleme, araştırma ve denetleme yaptırmak,
  • Yükseköğretim Kurulu üyelerini seçmek
  • Üniversite rektörlerini seçmek,

c) Yargı ile ilgili olanlar

  • Anayasa Mahkemesi üyelerini, (14 asıl)
  • Danıştay üyelerinin 1/4’ünü,
  • Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcı vekilini,
  • Askeri Yargıtay Üyelerini, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Üyelerini,
  • Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Üyelerini seçmek. (4 asil)

DİKKAT
Cumhurbaşkanı, Yargıtay’a, Uyuşmazlık Mahkemesine, Yüksek Seçim Kuruluna, Sayıştaya üye seçmez

Sorumluluk Ve Sorumsuzluk Hali

  • Cumhurbaşkanının tek başına imzaladığı kararlar ve emirler aleyhine Anayasa Mahkemesi dahil, yargı mercilerine başvurulamaz.
  • Cumhurbaşkanının, Anayasa ve diğer kanunlarda Başbakan ve ilgili Bakanın imzalarına gerek olmaksızın tek başına yapabileceği belirtilen
  • işlemleri dışındaki bütün kararları, Başbakan ve ilgili bakanlarca imzalanır; bu kararlardan Başbakan ve ilgili Bakan sorumludur. (Karşı İmza Kuralı)
  • Cumhurbaşkanı, vatana ihanetten dolayı, Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının en az 1/3 ünün (184) teklifi üzerine, üye tamsayısının en az 3/4’ünün (413) vereceği kararla suçlandırılır.

Cumhurbaşkanına Vekillik Etme

Cumhurbaşkanının hastalık ve yurt dışına çıkma gibi sebeplerle geçici olarak görevinden ayrılması hallerinde, görevine dönmesine kadar; ölüm,
çekilme veya başka bir sebeple Cumhurbaşkanlığı makamının boşalması halinde de yenisi seçilinceye kadar, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı Cumhurbaşkanlığına vekillik eder ve Cumhurbaşkanına ait yetkileri kullanır.

DİKKAT

  • Cumhurbaşkanının yurtiçi seyahatlerinde TBMM Başkanı Cumhurbaşkanlığına vekalet etmez.
  • Cumhurbaşkanı MGK’ye katılmazsa toplantı Başbakanın başkanlığında yapılır. (TBMM Başkanı vekalet etmez.)
  • Cumhurbaşkanının görev süresi dolması halinde yeni Cumhurbaşkanı göreve başlayıncaya kadar görev süresi dolan Cumhurbaşkanı göreve devam eder.

Cumhurbaskanlıgına Bağlı Organlar

1. Cumhurbaşkanı Genel Sekreterliği

  • Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliğinin kuruluşu, teşkilat ve çalışma esasları, personel atama işlemleri Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile düzenlenir
  • Cumhurbaşkanı kararnamesine karşı yargı yolu kapalıdır.
  • Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ilk kez 1982 Anayasası ile düzenlenmiştir.

2. Devlet Denetleme Kurulu

  • Devlet Denetleme Kurulunun üyeleri ve üyeleri içinden Başkanı kanunda belirlenen nitelikteki kişiler arasından, Cumhurbaşkanınca atanır.
  • Silahlı kuvvetleri ve yargı organlarını denetleyemez
  • Devlet Denetleme Kurulunun işleyişi, üyelerinin görev süresi ve diğer özlük işleri, kanunla düzenlenir.

Sponsorlu Bağlantılar