Sponsorlu Bağlantılar

Terakkiperver Cumhuriyet Fırkast (17 Kasım 1924-5 Haziran 1925)

  • Kurucuları: Kazım Karabekir, Ali Fuat Cebesoy, Rauf Orbay, Refet Bele, Adnan Adıvar
  • İlk Muhalefet Partisidir.
  • Ekonomik program olarak liberal ekonomiyi benimsemiştir.
  • Parti programında; güçler ayrılığı, yargı bağımsızlığı, ulusal eğitim, Adem-i Merkeziyetçilik ve partinin dini inançlara ve fikirlere saygılı olduğu gibi hususlar yer almıştır.
  • Rejim karşıtları partide örgütlenmiştir. Parti Şeyh Sait İsyanında rolü olduğu gerekçesiyle kapatılmıştır.
  • İlk çok partili yaşam denemesi sonuçsuz kalmıştır.

Takrir- İ Sükun Dönemi (1925-1929)

  • Bölgesel seferberlik ilan edilmiştir
  • Sıkıyönetim uygulanmıştır
  • Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası kapatılmıştır
  • Muhalefet susturulmuştur
  • Basına sansür uygulanmıştır.
  • Devrimlere hız verilmiştir

*Şapka Kanunu, tekke zaviye, türbelerin kapatılması, miladi takvimin kabulü, Medeni Kanun, harf inkılabı gibi kanunlar bu dönemde çıkarılmıştır.

Serbest Cumhuriyet Fırkası (12 Ağustos / 17 Kasım 1930)

Kurucusu: Ali Fethi OKYAR
Ekonomik program: Liberal Ekonomi

NOT: CHP’den ayrıldığı tek nokta ekonomi politikasıdır.

  • Atatürk’ün önerisiyle kurulmuştur. Kız kardeşi Makbule Hanım da kuruculardandır.
  • Parti programında tek dereceli seçim, vergilerin halkın gelirine göre belirlenmesi, yabancı sermayenin ülkeye girmesi, Teşvikisanayi Kanunu’nun tümüyle uygulanması ve kadınlara siyasi haklar verilmesi gibi hususlar yer almıştır.
  • Rejim karşıtları partide örgütlenince Fethi Okyar partiyi feshetmiştir.

Ahali Cumhuriyet Fırkası

  • 26 Eylül 1930 günü Adana’da Abdülkadir Kemali (Öğütçü) Bey tarafından kurulmuştur
  • İlk Türkiye Büyük Millet Meclisinde Kastamonu milletvekili olarak bulunmuş olan Abdülkadir Kemali Bey’in Adana’da çıkardığı Toksöz Gazetesi” bu partinin yayın organı olmuştur
  • Maraş gibi bazı güney vilayetlerinde de şubeler açan bu parti katıldığı belediye seçimlerinde başarılı olamamıştır.
  • Ahali Cumhuriyet Fırkası, 21 Aralik 1930’da Bakanlar Kurulu kararı ile kapatılmıştır

Türk Cumhuriyet Amele ve Çiftçi Partisi

  • 29 Eylül 1930 günü Edirne’de Mimar Kazım Tahsin Bey tarafından kurulmak istenmiş, ancak komünist eğilimli sayıldığından hükümetçe izin verilmemiştir.

Laik Cumhuriyetçi İşçi ve Çiftçi Fırkası

  • Gazeteci Arif Oruç tarafından 1931 yılı Haziran ayında kurulmak istenmişse de hükümetçe izin verilmemiştir. Üstelik Arif Oruç’un gazetesi olan “Yarın” da kapatılmıştır

Sosyal Demokrat Fırkası

  • 1930 yılı içinde Dr. Hasan Rıza Bey tarafından “Sosyal Demokrat Fırkası” canlandırılmak istenmişse de başarılı olunamamıştır.

Sponsorlu Bağlantılar