Sponsorlu Bağlantılar
Çevremizde Canlı ve Cansız Varlıklar
Günlük yaşamımızda hem canlı hem de cansız varlıklar ile karşılaşıyoruz. Bazen ikisi arasında ayrım yapmak çok kolayken, zaman zaman bu ayrımı yapmakta zorlanırız. Canlıları canlı olmayanlardan farklı kılan birçok özellik ve faktör vardır.
Çevremizdeki Canlı Varlıklar
Canlıların adından da anlaşılacağı gibi en önemli özellikleri canlı ve hareketli olmalarıdır. Hücrelerden oluşurlar; büyüme, hareket, üreme, uyaranlara tepki gibi yaşam özelliklerini sergiler; gelişir ve günlük aktiviteler için enerji gereksinimi duyarlar. Etrafımızdaki canlılara ait günlük yaşam örneklerinden bazıları, insanlar, hayvanlar, bitkiler ve mikro organizmalardır.
Çevremizdeki Cansız Varlıklar
Canlı olmayan şeyler yaşamsal hiçbir özelliğik gösteremezler. Büyümez, nefes almaz, enerjiye ihtiyaç duymaz, çoğalmaz veya gelişmezler. Bu şeyler canlı olmayan malzemelerden yapılmışlardır. Yaşamayan bazı şeylerin örnekleri taş, kağıt, elektronik eşya, kitap, bina ve otomobildir.
Canlı ve Cansız Varlıklar Arasındaki Farklar
Tüm canlılar yaşamın devamlılığı için enerji gereksinimi duyar. Bu, çeşitli yöntemlerle başarılabilir. Örneğin, insanlar tüketilen besinlerden enerji sağlamak için nefes alırlar. Bitkiler ışık enerjisini fotosentez için hapseder. Benzer şekilde, vücudumuzu soğuk havalardan korumak için, ısı enerjisinden yararlanıyoruz ve tüm faaliyetlerimiz için enerji istiyoruz. Canlı olmayan şeylerin hiçbir faaliyeti yoktur ve dolayısıyla enerjiye ihtiyaç duymazlar.
Canlılar büyür ve çoğalır. İnsanlar ve hayvanlar ürerler. Bitkiler, tohum ve saplar vb. yollar ile çoğalabilirler. Bir süre sonra tüm canlılar olgunlaşır ve ölür. Canlı olmayan şeyler büyümez, çoğalmaz veya ölmez.
Sponsorlu Bağlantılar
Hareket, canlıların başka bir özelliğidir. Bir yerden diğerine geçebilirler. Hareket için kullanılan yöntem değişebilir. İnsanların ayakları vardır, hayvanların elleri ve ayakları vardır, bir amipin psödopodia’sı ve kuşların kanatları ve ayakları vb. vardır. Bitkilerin bile sınırlı hareketleri vardır. Kök güneş ışığına doğru hareket eder. Canlı olmayan şeylerin hareket için hiçbir yöntemi yoktur. Hareketsiz kalırlar.
Çevreye adapte olmak bir başka canlı özelliğidir. Duyguları var ve uyaranlara cevap veriyorlar. Örneğin, bir iğne tarafından delindiğinde, elimizi uzaklaştırırız. Bukalemunlar çevreye uyum sağlamak için renkleri değiştirir. Çöl bitkileri, çevreye uyum biçimi olan omurga benzeri yapraklara sahiptir. Canlı olmayan şeylerin hiçbir refleksi veya hareketi yoktur. Suya bir taş koyarsak, dibe batar.
Özet
- Canlılar hareket edebilir, ama canlı olmayanlar hareket edemez.
- Canlılar enerji ihtiyacı duyarken, canlı olmayanlar enerjiye ihtiyaç duymazlar.
- Canlılar üreme ve ölüm yeteneğine sahiptir.
- Canlı olmayanlar hareketli değildir, fakat canlılar hareket edebilir.
- Canlılar solur; canlı olmayan varlıklar solumaz.
- Canlılar çevreye adapte olur ve uyaranlara cevap verir.
Sponsorlu Bağlantılar