Sponsorlu Bağlantılar

Şeyh Sait İsyanı (13 Şubat /15 Nisan 1925)

Nedenleri

  • Laiklik ve Cumhuriyet karşıtlarının halkı kışkırtmaları

NOT : Rejim karşıtı ilk ayaklanmadır.

  • Musul sorunu nedeniyle Türkiye’yi zayıflatmak isteyen İngiltere’nin kışkırtmaları etkili olmuştur
  • İsyanda ayrıca Doğuda bir Kürt devleti kurma amacı vardır
  • İsyan büyüyünce dönemin başbakanı Fethi Okyar baskılar sonucu istifa etmiştir. İsmet İnönü başbakan olmuştur. 4 Mart 1925’te Takririsûkün Kanunu çıkarıldı.
  • Ankara ve Diyarbakır’da İstiklal Mahkemeleri kurulmuştur.
  • 15 Nisan’da isyan Diyarbakır önlerinde bastırılmıştır.

NOT: İsyan Musul’un kaybına sebep olmuştur.

Nasturi İsyanı (1924)

  • Hakkari’de Hristiyan Nasturiler İngilizlerin kışkırtmasıyla Hakkari’yi ele geçirmek için ayaklanmıştır
  • Ayaklanma kısa sürede bastırılmıştır.

Menemen / Kubilay Olayı (23 Aralık 1930)

  • Menemen’de Derviş Mehmet öncülüğünde bir grup gerici laiklik karşıtı bir ayaklanma başlatmıştır.
  • Ayaklananlar Yedek Subay Kubilay ve bir mahalle bekçisini şehit etmiştir. İsyan bastırılmıştır.
  • İsyancılar Askeri Mahkemede yargılanıp cezalandırılmıştır.
  • Menemen olayı Türk halkının demokratik rejime geçmek için henüz hazır olmadığını göstermiştir.
  • Bu olaydan sonra çok partili yaşam denemelerine ara verilmiştir.

NOT: Türkiye’de çok partili dönem 1946 yılında başlamıştır.

Ağrı İsyanları ( 1926-1930)

  • Ağrı bölgesinde bir takım Kürt aşiretlerinin çıkardığı ayaklanmalar 1930’da tamamen bastırılmıştır.

Tunceli İsyanları (1937)

  • Devletin Tunceli’ye nüfuz etmeye ve otorite kurmaya başlaması üzerine Tunceli bölgesi halkında başlayan huzursuzluk dış ve iç etkilerle isyana dönüşmüş, bölgenin coğrafi, kültürel, sosyal, ekonomik ve dini yapısının da etkisi ile yayılmıştır. İsyan uzun uğraşlar sonucu bastırılmıştır.

Bursa Olayı (1933)

  • Şubat 1933’ün ilk günlerinde Bursa Ulu Cami’de toplanan 100 kadar kişi camilerde Türkçe ezan okunmasına karşı bir ayaklanma girişiminde bulunmuşlardır. Ayaklanma kısa sürede bastırılmıştır. M. Kemal olayla ilgili olarak; “bu din meselesi değil dil meselesidir.” demiştir.

Sponsorlu Bağlantılar